Η Ελλάδα θα είναι ο πρώτος σταθμός στην Ευρώπη για το Architecture & Design Film Festival

 

Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα στον κινηματογράφο και την αρχιτεκτονική; Κατά πόσο η μία τέχνη επηρεάζει την άλλη όταν συναντιούνται; Με αφορμή την οργάνωση του ADFF από τις 27 έως τις 29 Απριλίου στο Μουσείο Μπενάκη, ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος εμβαθύνει σε αυτή την αμφίδρομη σχέση.

​

Το Architecture & Design Film Festival (ADFF), μια από τις κορυφαίες διοργανώσεις διεθνώς στο χώρο των θεματικών κινηματογραφικών φεστιβάλ, είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Archisearch.gr και της Demand, δύο σημαντικών φορέων που προωθούν τη συζήτηση για την Αρχιτεκτονική και το Design συστηματικά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη διοργάνωση, με προσεκτικά επιμελημένη επιλογή ταινιών, αναδεικνύει και προβάλλει τη δημιουργικότητα και την έμπνευση που χαρακτηρίζουν το χώρο της σύγχρονης Αρχιτεκτονικής και του Design. Πρόκειται για μια γιορτή υψηλής αισθητικής, που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ευρώπη, όπου επιλέγει την Αθήνα και το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς ως τόπος διοργάνωσης. Με όλες τις συζητήσεις που θα συνοδεύουν τις προβολές – και παράλληλες παρουσιάσεις, δρώμενα και events – το ADFF, από τις 27 έως τις 29 Απριλίου, θα προσφέρει τη δυνατότητα σε μυημένους και μη συνδυάζονται ενημέρωση και διασκέδαση.

​

Πόσες δεν έχουμε αισθανθεί ότι η Αρχιτεκτονική -ναι, θα σταθώ περισσότερο σε ένα σκέλος του φεστιβάλ, από προσωπικό ενδιαφέρον- αποτελεί έναν κορυφαίο πρωταγωνιστή των κινηματογραφικών αφηγήσεων που μπορεί να τραβήξει την προσοχή μας περισσότερο και από τις ερμηνείες διάσημων ηθοποιών; Είναι αλήθεια ότι στη σύγχρονη εποχή της «εικόνας», τίποτε ίσως δεν θα μπορούσε να αναδείξει καλύτερα από τον κινηματογράφο ένα κτίριο, τον δημιουργό του, αλλά και τη δυναμική και τη γοητεία της πόλης, τα ζητήματα του δομημένου περιβάλλοντος συνολικά. Το φιλμ προσδιορίζει τους δικούς του «τόπους», αιχμαλωτίζει την κίνηση και το χρόνο, διαπραγματεύεται μέσα από τα κάδρα του την υλική και την άλλη χωρική εμπειρία, ενώ η αναμφισβήτητα αποτελεί το πιο άμεσο εργαλείο προβολής της Αρχιτεκτονικής για το ευρύ κοινό. Η αμφίδρομη σχέση Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου απασχόλησε στο παρελθόν και εξακολουθεί να απασχολεί πολλούς θεωρητικούς. Έχει δε γεννήσει, επηρεάσει και συνδυάσει δημιουργίες και από τα δύο αυτά πεδία. Επίσης, έχει ένα θέμα επανειλημμένα τόσο σε επίπεδο θεωρητικών προσεγγίσεων εκτός ακαδημαϊκού χώρου όσο και σε επίπεδο διδακτορικών διατριβών, ερευνητικών προγραμμάτων και διαλέξεων σε πανεπιστημιακές σχολές Αρχιτεκτονικής, Σκηνογραφίας και Κινηματογράφου.

Ο φιλικός χώρος δεν υπολείπεται του αρχιτεκτονικού τον οποίο προβάλλει. Αντίθετα, σκηνοθετεί και επαναδιατυπώνει την ίδια την Αρχιτεκτονική. Ο θεατής με τη σειρά του έχει στη διάθεσή του ένα ιδανικό «μουσείο» έργων και δημιουργών που ήταν πολύ δύσκολο να γνωρίσει τόσο άμεσα με άλλο τρόπο. Κατά τον Sergei Eisenstein, «ο χώρος στις κινηματογραφικές ταινίες επαναδημιουργείται και δεν αναπαρίσταται. Έτσι, η μια χωρική αντίληψη είναι η «κινηματογραφική», όπου ο θεατής ακίνητος παρακολουθεί μια φανταστική ακολουθία στιγμών και χώρων, ενώ η άλλη είναι η «αρχιτεκτονική», όπου ο θεατής κινείται μεταξύ μιας σειράς προσεκτικά συντεθειμένων συνθηκών που προσλαμβάνει».

«Η αρχιτεκτονική, όπως και ο κινηματογράφος, έχει υπόσταση μέσα στη διάσταση του χρόνου και της κίνησης. Ένα κτίριο γίνεται αντιληπτό και κατανοητό με βάση τις αλληλουχίες».
 

Δύο διαφορετικές, πλην χαρακτηριστικές προσεγγίσεις για τη σχέση αρχιτεκτονικής και κινηματογράφου είναι εκείνες των Kester Rattenbury και Jean Nouvel αντίστοιχα: «Ας μιλήσουμε χωρίς περιστροφές. Η αρχιτεκτονική στην ουσία της, από τη φύση της, είναι διαφορετική από τον κινηματογράφο. Ο κινηματογράφος είναι γραμμικός, η ίδια του η φύση είναι γραμμική. Πρόκειται για μια μοναδική διαδικασία, κατά την οποία ο σκηνοθέτης αναπαράγει και εκτρέπει τις πραγματικές εμπειρίες των θεατών, τους προσφέρεται, μέσα σε καθορισμένα χρονικά πλαίσια, μια εναλλακτική οπτική, μια εναλλακτική ζωή[…] Ο δημιουργός του έργου, με τρόπο αόρατο, παρέχει και ελέγχει τις εμπειρίες του μεμονωμένου θεατή».

«Η αρχιτεκτονική, όπως και ο κινηματογράφος, έχει υπόσταση μέσα στη διάσταση του χρόνου και της κίνησης. Ένα κτίριο γίνεται αντιληπτό και κατανοητό με βάση τις αλληλουχίες […] Ένα κτίριο είναι μια συνεχής αλληλουχία φωτογραφικών σκοπεύσεων, στην οποία ο αρχιτέκτονας εργάζεται τέμνοντας, συρράπτοντας, καδράροντας και εισάγοντας […] Μ' αρέσει να δουλεύω με το βάθος πεδίου, διαβάζοντας το χώρο σε συσχετισμό με την πυκνότητά του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σε όλα τα κτίριά μου χρησιμοποιώ διάφορα αλληλεπικαλυπτόμενα πετάσματα ή επίπεδα, τα οποία αναγνωρίζονται από τα επάλληλα σημεία μιας υποχρεωτικής πορείας».

Ένα φεστιβάλ από ταινίες και ντοκιμαντέρ που ξεδιπλώνουν στο κοινό που οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές σκέφτονται, δουλεύουν και προκαλούν.

Μέσω των ταινιών του ADFF, και κυρίως στη συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του festival, θα επιχειρηθεί να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: ποιος ρόλος διαδραματίζει η κλίμακα, ποια τα εκάστοτε όρια και η αποτύπωσή τους στο φακό, ποια τα εργαλεία της Αρχιτεκτονικής που υποστηρίζουν τον Κινηματογράφο στον πρωταρχικό του σκοπό, με ποιους κωδικούς επικοινωνίας δομείται ο χώρος, ποια η σκηνογραφική σύνθεσή του κ.ο.κ. Πρόκειται για μία συναρπαστική σειρά ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ που ξεδιπλώνουν στο κοινό πώς οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές σκέφτονται, δουλεύουν και πέφτουν. Οι ταινίες αναδεικνύουν οραματιστές δημιουργούς, τη μαγευτική διαδικασία του σχεδιασμού, αντικείμενα design που συναντάμε και χρησιμοποιούμε κάθε μέρα, αλλά και επίκαιρα περιβαλλοντικά ζητήματα.
 

Οι 17 ταινίες για τη σύγχρονη Αρχιτεκτονική και το Design, μαζί με το link του trailer, που θα δούμε στο ADFF – Athens 2018:

1. Μεγάλη ώρα | YouTube

2. Getting Frank Gehry | YouTube

3. Χώρος εργασίας

4. Aires Mateus: Matter in Reverse |YouTube 

5. Building Hope: The Maggie's Centers | BBC

6. Πώς να κλέψεις μια καρέκλα | Vimeo

7. Made in Ilima | YouTube

8. Παράξενο και οικείο: Αρχιτεκτονική στο νησί Φόγκο | YouTube

9. Η ανθρώπινη κλίμακα | Η Ανθρώπινη Κλίμακα

10. Glenn Murcutt: Spirit of Place | YouTube

11. Πρωτοπόρος – Stephen Talasnik | YouTube

12. Αυτό δεν ήταν το όνειρό μου | Vimeo

13. Άποψη Snøhetta | Vimeo

14. Ghost Story | Vimeo

15. Ιχθύες | Vimeo

16. Εκτός γραφείου: Studio O+A

17. Καρέκλα έξι λιβρών | Vimeo  

 

​


 

​

​